Onlangs kreeg de redactie van klassieketheologie.nl een dun werkje in
handen, getiteld een mogelijkheid.
Het betreft een fragment uit Stadia op de
levensweg. Een werk van de hand van Søren Kierkegaard (1813-1855) dat april
volgend jaar zal verschijnen bij Uitgeverij Damon.
Dit fragment prikkelt de lezer.
Kierkegaard toont zich meester in de indirecte mededeling en het
pseudoniemenspel. Telkens weer wordt er door de Deense denker een onverwachte
wending gemaakt. De dagboekaantekening van Quidam, oftewel een zeker man, van 5
april middernacht handelt over een zeer
bemiddelde boekhouder die door Kierkegaard wordt beschreven als ‘een magere
lange man met afgemeten schreden’. Iedere dag tussen elf en twaalf uur ’s
morgens maakt de man ongenaakbaar een
wandeling over de trottoirs van Christianshavn, een stadsdeel van Kopenhagen. Voor
het overige is hij buitengewoon vriendelijk, met name naar kinderen. Aan de
armen onder hen deelt hij uit van zijn rijkdom, waarbij hem voortdurend de gedachte
beheerst dat hij, door een misstap uit het verleden, een aalmoes geeft aan zijn eigen
kind.
De inleiders, Karl Verstrynge en Onno Zijlstra, geven een
duiding van dit fragment: „Met het experiment ‘Schuldig?’ – ‘Niet-schuldig?’
lijkt Kierkegaard de lezer opnieuw te confronteren met een mogelijkheid voorbij
het esthetische en het ethische levensstadium.” (6) Het betreft dus een
psychologisch experiment, waarin het uiteindelijke oordeel aan de lezer wordt
overgelaten. Wie enigszins vertrouwd is met Kierkegaard zal elementen -waaronder biografische- uit
andere werken herkennen. De gespannen verhouding tot zijn
vader, Michael Kierkegaard, en de verbroken verloving met Regine Olsen, laten
de schrijver niet los. In de inleiding wordt van deze zaken gewag gemaakt. Het
wachten is nu op de volledige uitgave van Stadia
op de levensweg. Te zijner tijd hopen we dit werk te kunnen bespreken op
onze website.
Een mogelijkheid. Fragment uit Stadia op de
levensweg. [Søren Kierkegaard Werken]. Met een inleiding van
Karl Verstrynge en Onno Zijlstra. Uitgeverij Damon: Budel 2013. 29 blz. (Te
downloaden op www.damon.nl en verkrijgbaar in de boekhandel waar de Kierkegaard
Werken verkrijgbaar zijn)