Het Bijbelboek Ruth is een klein boekje. Na de grote
verhalen van Jozua en Richteren komen we hier een heel persoonlijke
geschiedenis tegen. De geschiedenis van een familie uit de tijd van de
Richteren. Toch is het meer dan slechts een persoonlijk verhaal. In deze kleine
geschiedenis van één familie komt iets openbaar van de grote geschiedenis van
de doorgaande trouw van God. Zijn trouw aan het verbond en Zijn trouw aan het
volk van het verbond. In het boek Ruth,
de Moabitische, neemt drs. R. van Kooten de lezers mee naar deze
geschiedenis. Op toegankelijke wijze en in een goed leesbare stijl leidt de
auteur ons door het boek Ruth heen. De auteur gaat hierbij uit van de tekst
zoals die vandaag de dag voor ons ligt. Hij dateert het boek in de tijd van
David en gaat uit van de historiciteit van het Bijbelboek.
Praktijk gericht
De eerste doelgroep zijn de jongeren, zo geeft de auteur in
het woord vooraf aan. 'Als het voor hen helder is, dan is het dat ook voor
ouderen' (9). Het is dus geen boek van wetenschappelijk niveau, maar het wil de
breedte van de gemeente aanspreken. Diverse discussies rondom het boek Ruth
worden hooguit zijdelings genoemd. Om het boek geschikt te maken voor
gesprekskringen zijn er eveneens na elk hoofdstuk vragen toegevoegd. In de tweede instantie is het boek, aldus de auteur, eveneens bedoeld voor de studenten theologie. Als docent
homiletiek wil hij in dit boek een 'vingeroefening' geven, door 'als het ware
voor te doen' (10), hoe de lijnen vanuit het Oude Testament doorgetrokken
kunnen worden naar Christus. Het boek bestaat uit zestig korte hoofdstukken die
samen de gehele tekst van commentaar voorzien. Telkens is het betreffende
tekstgedeelte in zowel de Statenvertaling als in de Herziene Statenvertaling in
zijn geheel opgenomen. In de tekst worden beide vertaling afwisselend
geciteerd. Het is geen commentaar, in die zin dat gemaakte keuzes uitgebreid
worden verantwoord en bediscussieerd. De hoofdstukken bestaan vooral uit
praktische lessen en toepassingen voor het dagelijks leven. De auteur keert
zich in het boek expliciet tegen het, wat hij noemt, 'vergeestelijken' van het
boek Ruth. 'Sinds de afscheiding is er een stroming ontstaan in de uitleg van
het boek Ruth die het ging zien en bepreken als model voor een
bekeringsgeschiedenis' (10). Hij keert zich hier tegen en noemt dit 'geestelijk
fantaseren.' In plaats daarvan wil hij op zoek naar de oorspronkelijke
betekenis van de tekst, in zijn originele context en van daaruit de lijnen
doortrekken naar de praktijk van vandaag.
De lijn naar Christus
Een van de bedoelingen van het boek is om de
theologiestudent te laten zien hoe de lijnen vanuit het Oude Testament doorgetrokken kunnen worden naar Christus. Dit is een belangrijke vraag, daarom
zoomen we hier nader op in. Het eerste wat we zien is dat Van Kooten,
zoals hierboven opgemerkt, zich keert tegen het vergeestelijken. Op deze wijze
de lijnen doortrekken doet volgens hem geen recht aan de bedoeling van het
boek. Het tweede wat we opmerken is dat in veel hoofdstukken de lijn naar
Christus helemaal niet getrokken wordt. Het zijn praktische lessen, zonder dat daarmee
expliciet de lijn naar Christus getrokken wordt. De verbinding wel gelegd via
de exemplarische lijn van onder andere het losserschap van Boaz. 'In het
losserschap in Israël heeft de HEERE al het geheim willen uittekenen van Jezus
Christus als de grote Go'el' (212).
Ook wordt de lijn getrokken via de schakel van Gods blijvende trouw. Zoals de
Heere toen in die geschiedenis zijn liefde toont, zo doet Hij dat ook nu in
Christus. De geschiedenis van Gods handelen met Ruth laat iets zien van Gods
handelen met ons door en in Christus. Ook zien we dat de auteur op bepaalde
momenten parallellen trekt om zo bij Christus uit te komen. Zo wordt vanuit
Ruth 3: 4-5 de lijn als volgt getrokken: zoals Ruth naar Boaz ging om daar
opnieuw te trouwen en rust te vinden, zo moeten wij naar Christus om daar rust
te vinden. Deze laatste lijn overtuigt minder dan de eerdere.
Dagboek
Met zestig korte hoofdstukken heeft het boek meer het
karakter van een dagboek dan van een commentaar. Wie een kritisch commentaar
zoekt, is hier aan het verkeerde adres. De homiletische lijnen naar Christus
zijn leerzaam, maar niet verrassend. We
kunnen de conclusie trekken dat het vooral bedoeld is voor het 'gewone'
gemeentelid. Voor deze doelgroep is het boek zeer aan te raden. De hele tekst
van Bijbelboek Ruth wordt besproken. Vele praktische zaken komen aan de orde.
Van Kooten weet lastige exegetische kwesties helder uiteen te zetten. De uitleg
is hierbij vaak verrassend en veelal overtuigend. Voor de auteur is er geen
twijfel mogelijk: de God van Ruth leeft ook vandaag. De geschiedenis van Ruth
blijkt verrassend actueel.